Masterpiece Reviews : Ok Computer

Υπάρχουν κάποιες στιγμές στη μουσική ιστορία, όπως η δημιουργία μιας μπάντας ή η κυκλοφορία ενός album, που μπορούν να χαρακτηριστούν ως ορόσημα, δηλαδή ως αποφασιστικά σημεία για την πορεία και την εξέλιξη της μουσικής. Πίσω στο 1997, η Αγγλία βλέπει τους Συντηρητικούς να αποχαιρετούν την εξουσία μετά από σχεδόν δύο δεκαετίες διακυβέρνησης και τη britpop σκηνή να ετοιμάζεται για το κύκνειο άσμα της. Σε αυτό το κλίμα της αλλαγής, οι Radiohead έρχονται να προσφέρουν ένα modern classic, τον τρίτο δίσκο τους OK Computer, στον οποίο καταθέτουν τα μουσικά τους διαπιστευτήρια και τις πολύπλευρες απόψεις τους.

Το OK Computer κυκλοφόρησε για πρώτη φορά στην Ιαπωνία στις 21 Μαΐου του 1997 και μέχρι τον Ιούλιο του ίδιου έτους βρισκόταν στα ράφια των δισκοπωλείων και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού. Ως τότε, οι Radiohead αποτελούσαν μια μπάντα γνωστή στο mainstream κοινό κυρίως από την επιτυχία του Creep, παρότι το δεύτερο album τους The Bends ήταν εξαιρετικό, με σκοτεινά και εσωστρεφή alternative rock κομμάτια, επηρεασμένα σε κάποιο βαθμό και από την, περιρρέουσα στην Αγγλία, britpop ατμόσφαιρα. Οι Radiohead, όμως, ήταν πολλά περισσότερα από ένα one-hit wonder σσυγκρότημα. Έχοντας, ήδη, έτοιμο το Lucky από το αντιπολεμικό The Help Album (κυκλοφόρησε το 1995 προς ενίσχυση των παιδιών στην εμπόλεμη Βοσνία-Ερζεγοβίνη), η μπάντα ξεκίνησε να ηχογραφεί τον Ιουλίου του 1996, επιδιώκοντας να αποστασιοποιηθεί από το αμιγώς κιθαριστικό ύφος των προηγούμενων δίσκων της και παρά τις προτροπές να πατήσει στην επιτυχία του The Bends. Tο συγκρότημα παίρνει την απόφαση να αναλάβει το ίδιο την παραγωγή του album, επικουρούμενο από το Nigel Godrich, ο οποίος έκτοτε θα συνεργαστεί με τους Radiohead σε όλες τις κυκλοφορίες τους και θα γίνει γνωστός ως το ''έκτο μέλος'' τους. Η ηχογράφηση του OK Computer θα ξεκινήσει στο Didcot του Oxfordshire και θα συνεχιστεί στην έπαυλη της Αγίας Αικατερίνης στην περιοχή του Bath, η οποία έπαιξε αποφασιστικό ρόλο στην πορεία του δίσκου. Εκεί, η μπάντα είχε τη δυνατότητα να πειραματιστεί με ήχους και τεχνικές, με τα περισσότερα τραγούδια να αποτελούν live ηχογραφήσεις.

Από μουσικής άποψης, οι Radiohead παρουσιάζουν μεγαλύτερη διεύρυνση στον ήχο τους συγκριτικά με το The Bends, με τις ηλεκτρονικές επιρροές να είναι εμφανείς και να επιστρατεύονται όργανα όπως το Mellotron και το cello, ακόμα και ξυλόφωνο στο No Surprises. O Thom Yorke χαρακτήρισε ως starting point για το album το Bitches Brew του Miles Davis, με τις μουσικές επιρροές της μπάντας να επεκτείνονται σε διάφορα είδη. Στο Airbag και στο Exit Music (For a Film) οι Radiohead επηρεάζονται από την trip hop μουσική του DJ Shadow και των Portishead, ενώ σε άλλα σημεία από την alternative rock των Pixies και την krautrock των Can. Ο δίσκος κινείται στον χώρο της εναλλακτικής rock, με αρκετά progressive και art rock στοιχεία και το κάθε μέλος του συγκροτήματος να προσφέρει το δικό του λιθαράκι, πέραν του Thom Yorke που αποτελεί την κινητήρια δύναμη. Η μουσική ευφυΐα του multi-instrumentalist Johnny Greenwood είναι εμφανής, το κιθαριστικό ταλέντο του Ed O'Brien καθοριστικό και οι μπασογραμμές του Colin Greenwood μελωδικές, με την ατμομηχανή των Radiohead, τον σπουδαίο Phil Selway, να βρίσκεται στα drums.

Στο OK Computer ο Thom Yorke εξιστορεί διάφορα περιστατικά της ζωής του, σημαντικά ή μη, μέσα στα οποία καταθέτει τις απόψεις του για ποικίλα θέματα. Στο κορυφαίο κομμάτι του δίσκου, το επικό Paranoid Android, με το animated video clip, τα εκπληκτικά solos του Johnny Greenwood και τα ανατριχιαστικά φωνητικά του Yorke, περιγράφεται μια δυσάρεστη εμπειρία του τελευταίου σε ένα bar στο Los Angeles, ενώ συγχρόνως, θίγονται τα ζητήματα της τρέλας και της εμμονής. Οι στίχοι σε άλλα τραγούδια του album είναι πολιτικοί, έντονα επηρεασμένοι από τα γραπτά του Noam Chomsky και με αντικαπιταλιστική οπτική, όπως στο κοφτερό ''Electioneering'' και το inside joke της μπάντας Karma Police. Ο συνδυασμός της μουσικής και των στίχων των Radiohead στο αναζωογονητικό Let Down και στο closing track The Tourist προκαλούν χαρμολύπη στον ακροατή, μια ταυτόχρονη αίσθηση θλίψης και αγαλίασης. Το ρομποτικό Fitter Happier αλλά και το album στο σύνολό του αναφέρονται στον στρεσαρισμένο άνθρωπο του 21ου αιώνα, την κοινωνική αποξένωση, τον άκρατο καταναλωτισμό και τη συναισθηματική απομόνωση. Στο ίδιο ύφος κινείται και το εξώφυλλο του δίσκου, το οποίο απεικονίζει έναν αυτοκινητόδρομο στο Connecticut, καθώς και τα διάφορα σκίτσα στο booklet.

Το OK Computer έχει δεχθεί διθυραμβικές κριτικές από τη στιγμή της κυκλοφορίας του μέχρι και σήμερα, μένοντας γνωστό ως το ''Dark Side of the Moon'' των 90ς. Η σημασία του στην εξέλιξη της μουσικής και στην αποτύπωση της ανθρώπινης ύπαρξης των ημερών μας είναι μεγάλη και δικαίως θεωρείται ένα από τα κορυφαία album όλων των εποχών. Πολλά έχουν γραφτεί -και ακόμα περισσότερα πρόκειται για γραφτούν- για το OK Computer, το οποίο αποτελεί μία από τις περιπτώσεις δίσκων που πρέπει να ακούσει κάποιος τουλάχιστον μία φορά στη ζωή του (σίγουρα πάντως, η μία δεν είναι αρκετή).

by street spirit