Μουσικές Φιλοσοφίες

Μία συζήτηση (απ’ εκείνες τις μακρόσυρτες που γενικά συμβαίνουν μάλλον για να περάσει η ώρα, παρά να οδηγήσουν σε κάποιο συμπέρασμα) στην οποία συμμετείχα πριν λίγο καιρό, αποτέλεσε το έναυσμα για μια σειρά από συλλογισμούς γύρω από τη μουσική, που θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας. Προτού ξεκινήσουμε βέβαια θεωρώ θεμιτό, να συμφωνήσουμε πάνω στην κοινή βάση απ’ όπου θα απογειωθούν οι συλλογισμοί μας, ότι δηλαδή η μουσική δεν είναι παρά φιλοσοφία δίχως λόγια.

Ασπαζόμενοι λοιπόν την παραπάνω τολμηρή δήλωση, οδηγούμαστε σ’ ένα πρώτο συμπέρασμα που μας υπαγορεύει, ότι όλες οι διαφορές ανάμεσα στα μουσικά είδη προέρχονται ουσιαστικά από τη διάσταση που υπάρχει ανάμεσα στη φιλοσοφία και τον τρόπο ζωής των οπαδών και εκπροσώπων του εκάστοτε μουσικού είδους. Αυτό αποτελεί απόρροια πρωτίστως των κοινωνικών συνθηκών και ερεθισμάτων που έχει συναντήσει ο κάθε άνθρωπος, αλλά θέλω να πιστεύω πως προκύπτει και ως αποτέλεσμα μιας εσωτερικής ροπής που έχει ο καθένας άμεσα συνδεδεμένης με το χαρακτήρα και την προσωπικότητά του. Αν λόγου χάριν παρατηρούσαμε μία συζήτηση ανάμεσα σε έναν οπαδό της ροκ και σε έναν της mainstream σκηνής, εύκολα θα αντιλαμβανόμασταν ποιος είναι ποιος, από τον τρόπο που μιλάνε για την μουσική. Η ίδια η προσέγγιση για το αντικείμενο θα είναι διαφορετική –πιθανόν κανείς να νόμιζε ότι μιλάνε για διαφορετικά πράγματα , καθώς όπως καταλαβαίνετε εκτιμούν και χρησιμοποιούν (συγχωρέστε μου τη λέξη) τη μουσική με άλλον τρόπο και για εντελώς άλλο σκοπό.

Ύστερα υπάρχει και ένα δεύτερο θέμα που δημιουργείται. Εφόσον απ’ ότι φαίνεται, οι ανθρώπινες κοινωνίες τείνουν να παρουσιάζουν παρόμοιες συμπεριφορές και συνθήκες, είναι δυνατόν πολιτισμοί που -μέχρι ένα ορισμένο χρονικό σημείο στη σύγχρονη ιστορία- είχαν μικρή ή και καμία αλληλεπίδραση, να έχουν αναπτύξει μουσικά ρεύματα με παρόμοιο ιδεολογικό και πνευματικό υπόβαθρο; Αναλογιστείτε αυτό το σημείο με προσοχή κι εάν συμφωνήσετε πως πράγματι το φαινόμενο αυτό συμβαίνει, για τους λόγους μάλιστα που είπαμε, φτάνετε σε μία πολύ ενδιαφέρουσα παραδοχή. Συμπεραίνετε δηλαδή ότι τα δεκάδες διαφορετικά μουσικά είδη που έχουν προκύψει ανά τους αιώνες, αποτελούν ,βασικά, απόπειρες έκφρασης των διαφόρων τρόπων ζωής σε συνδυασμό με τις απόψεις περί ζωής που συναντώνται στις ανθρώπινες κοινωνίες και κατά βάση μπορούν να καταταχθούν σε δύο με τρεις μεγάλες ομάδες, ανάλογα με το σκοπό για τον οποίο δημιουργούνται και στον οποίον αναλώνονται, διασκέδαση, πολιτικοκοινωνικά θέματα, επαφή με κάτι το πνευματικό.

Κλείνοντας λοιπόν σας αφήνω με αυτές τις λίγες σκέψεις, αλλά και για του λόγου το αληθές σας παρουσιάζω το πάντρεμα δύο τέτοιων ρευμάτων που ποτέ δεν συναντήθηκαν, μα μοιράζονται πολλά κοινά σημεία ως προς την φιλοσοφία τους.

Υ.Γ. Ένα ευχαριστώ στον gazer, την κινητή εγκυκλοπαίδεια που αν και ίσως να διαφωνεί είναι πάντα πρόθυμος να βοηθήσει.

 by Sammheim